Yurtta? Toplumu bir özgür Ystençler Toplumudur.

Yurtta? Kavramynyn törel içeri?i despotik kullu?un ötesine, bireyin ussal Ystencinin tüm dy?sal, yabancy yetkeden saltyk olarak özgür olmasyna dek geni?ler. Modern Toplumda Yurtta? Ystenci tüm ön-modern göreli Ystençler ile kar?ytlyk içinde saltyk politik Güçtür, çünkü ussaldyr, kendinde her bireysel istencin gerçe?idir. Birey ancak Yurtta? olarak sonsuz Hakkyny, Özgürlü?ünü, Onur ve De?erini kazanyr.

Yster do?al ister tinsel olsun, her durumda realite, varolan dünya Kavrama kar?ylyk dü?müyor görünür, çünkü Görüngüdür. Ama Felsefenin kendini Görüngüye göre ayarlama gibi bir sorununun olmady?yny, kavramlaryn toplumsal kurgular olmadyklaryny anymsamak gerekir. Bu postmodern dü?ünürlerin dü?ünceleridir. Olgusal varolu? aky?ta, de?i?imde olandyr ve Kavram görgücülü?ün sandy?y gibi olgularyn, fenomenlerin, varolu?laryn izdü?ümü olarak alynmaz çünkü nesneldir.

Toplumsal yapynyn bir dizge olmasy ölçüsünde inanç, ekonomi, türe, e?itim gibi bile?enler — genel olarak bütün bir kültürel yapy — bu özsel bile?en ile, Yurtta? Özgürlü?ü ile uyum içindedir, typky onun da dizgenin geri kalan bile?enleri ile uyum içinde olmak zorunda olmasy gibi. Varolan uyumsuzluk giderilmesi gerekti?i için bir uyumsuzluktur, ve dizgenin sürekli aky?kanly?ynyn, geli?iminin enerjisidir.

Ystenç Özgürlü?ü Duyunç özgürlü?ünü zorunlu olarak öngerektirir, ve Özgürlü?ünün bilincini kazanan Tinin tarihsel eylemi ussal Özgürlü?ü ile yalnyzca çeli?en ve geli?imini durduran bütün bir gelenek düzenini ortadan kaldyrmak ve dünyasyny her kypysynda özgür, ussal ölçünlere göre yeniden kurmaktyr. Özgürlük Tinin saltyk gücüdür.

Modern Toplum Kavramy bireysel Ystencin saltyk olarak ussal Özgürlü?ünün bir çykarsamasydyr ve modern realite bu kavramyn edimselle?me sürecidir.

Yurtta? Toplumunun Devlette saltyk güvencesini bulan Hak ve Özgürlük kavramlary temelinde i?lemesi onun ilkede Devletin kar?ysynda ona yabancy ve onun tarafyndan denetlenmesi gereken yabancy bir alan olmaya son vermesi demektir.

Yurttaş Toplumu yurttaşların toplumudur, şu ya da bu sözde değer belirlenimlerinin değil. Orada şu ya da bu etnik kökene, şu ya da bu dil kümesine, ?u ya da bu inanca ait olmanın hiçbir anlamı yoktur. Yurtta? Toplumu yurttaşlık evrenselinde so?rulmu? bir tikellikler, bir bencillikler toplumudur: Yurttaş Toplumunun soyut eşitliği tüm sözde değerleri dışlar ve eksiksiz bir nihilizm tablosu sergiler. Ama bu törel toplumsal yaşamın sonlu karakterinin sergilenişidir.

Yurtta? Toplumu Kavramy kendinde kölelerin ve serflerin varly?yna izin vermez ve Avrupa'da do?u?u Özgürlü?ün bu feodal kültürü ortadan kaldyrma süreci ile ko?uttur. Ya da, Yurtta? Toplumu Kavramynyn reel dünyada edimselle?mesi geleneksel yapy içinden do?mu? olmanyn izlerini ta?yr. Bir Olu? süreci olmasy Yurtta? Toplumunu ba?langyçta eskinin ve yeninin bir kary?ymy olarak gösterir. Modern Toplum bir Yurtta? ili?kileri alany olarak yrk, din, dil vb. gibi ayrymlary dikkate almaz, çünkü Yurtta? Kavramy böyle kültürel ayrymlaryn üzerindedir.

Bireysel özgür Ystencin ve Duyuncun olmady?y yerde özgür Yurtta? Toplumu da yoktur. Duyunç ve Ystenç Özgürlü?ünü tanymadyklary düzeye dek Asya'nyn despotik toplumlary bir yana, Katolik ve Ortodoks inanç alanlarynda Yurtta? Toplumu — Modern Toplum — olanaksyzdyr. Bu düzeye dek Tarihin ölü dokulary olan bu gelenek alanlarynda modernle?me ancak yabancy olana bir öykünme olarak ve grotesk biçimlerde yer alyr.

Yurtta? Toplumu Kavramy ancak duyunç ve istenç özgürlü?ünün bilinci ile do?ar ve buna göre Avrupa'da modern kültürün asyl zemini kurumsal Kiliseyi ortadan kaldyran Reformasyondur. Osmanly Ymparatorlu?u bir dinadamlary synyfyna izin vermeyen ve inanç özgürlü?ünü kabul eden Sünnilik temelinde Duyunç Özgürlü?ünü a priori kapsyyordu. Ama dinsel bilincin genel olarak bilincin bir bile?eni olmasy ölçüsünde, usdy?y teslimiyet ve kulluk tini kültürün bütünsel modernle?mesine, bireyselli?in, istencin, ki?inin, yurtta?yn içsel geli?imine izin vermedi. Modernle?menin modeli dy?arydan, Hyristiyan Avrupa'dan alyndy. Devletin bir Ymparatorluk olmasyna kar?yn, kendi içinde özgür Yurtta?lyk bilincinin ve modern kurumlaryn geli?imine zemin ve destek vererek kendi temellerini kendisi zayyflatty ve sonunda ortadan kaldyrdy. Türk Tininin daha öte geli?imi de?i?ime dirençten ba?ka bir önemi olmayan gelenek tinini yenen Cumhuriyetin özgür istencine aittir.

Laiklik ya da Reformasyon Yurtta? Toplumunun temeli de?ildir, çünkü kendisi Usun geli?mi? modern özbilincinin çykarsamalaryndan yalnyzca biriidir. Modern Tin kavramy bütününde ussally?y Erek alyr ve bu ussallyk bütün yapynyn tüm bile?enlerinin özgürce açynmalarynyn ve geli?melerinin zeminidir. Modern Toplum Gelenek ve Yenilik arasyndaki çaty?manyn alany olarak bir Olu? sürecidir. Modernlik yalnyzca Yenilik iken, Modernizm Yenilik u?runa Yenilik, böylece de?i?im u?runa de?i?im, böylece idealsiz, ereksiz bir aky?kanlyktyr. Modernizmin Klasisizme dü?manly?ynyn nedeni Klasik olanyn bir Bilgi, De?er, Anlam, Erdem, Türe idealizmi olmasy, bütününde ussal olmasydyr.

Topluluk belirli öznel özenç biçimlerine boyun e?en bir ba?lylyk tinidir.

Topluluk özgür istençlerini ileri süren bireylerin de?il, ama istençlerini belirli de?erlere (bo?inançlar, gelenekler) uyarlayan ve onlara gönüllü olarak boyun e?en üyelerin birli?idir. Katolik Kilise bir Topluluktur ve üyeleri Kilisenin öznel yönergelerini tanrysal buyruklar olarak kabul etmek zorundadyrlar. Papa yanylmazdyr, duyusal sonlu nesneler (ekmek ve ?arap) simgesel olarak de?il ama tözsel olarak kutsaldyr, rahipler tanrysal yetke ile donatylydyr ve günahlar dinadamlary aracyly?yyla silinebilir. Bir milyaryn üstünde üyesi ile bugün Katolik Kilise kurumsal inancyn en büyü?ünü temsil eder.

Katolik Kilisenin nesnel Tin açysyndan birincil önemi duyunç Özgürlü?üne ve dolayysyyla Ystenç özgürlü?üne engel olmasydyr. Bu sonlu ö?reti altynda bilgi de inanç gibi tutsaktyr, ve modern toplumun do?u?u için zorunlu olan entellektüel ve politik özgürlük Katolik Kilise altynda olanaksyzdyr. Katolik ülkelerin modern toplum biçimlerine do?ru dönmeleri bireylerin kötü Katolikler olmalaryna ya da Katolik Ynancy terkedip do?rudan do?ruya deizme ve ateizme dönmelerine ba?lydyr (örne?in Fransa'da Aydynlanma yoluyla oldu?u gibi).

Sünni Yslamda dinadamlary synyfy yoktur. Bu inanç alanynda birey duyuncunda ve istencinde ba?ka bireylerin kutsallyk savynda olan özençlerinden saltyk olarak özgürdür. Yslamyn hemen do?u?unda ortaya çykardy?y ola?anüstü bilimsel ve felsefi, toplumsal ve politik geli?me tini bu özsel özgürlü?ün ürünüdür. Dünya Tarihinin sürecinde Yslamik kültür birikimi olmaksyzyn modern Germanik uygarly?yn kendisinin do?u?u saltyk olarak olanaksyz olurdu. Yslamik kültürlerin geri kalmalarynyn nedenini Yslamyn pozitif içeri?inde aramak böyle içeri?in yorumlara açyk olmasy, neyin inanca özsel ve neyin dy?sal oldu?unun ayyrdedilebilmesi zemininde de geçersizdir. Ayny pozitif içerik Hyristiyanlykta da vardyr.

Yslamik kültür, ça?da?y olan Hyristiyanlyk ile tam bir kar?ytlyk içinde, Helenik-Helenistik kültürü tanydy, onu ö?rendi, ve ba?langyçta bilimsel dü?ünceyi bir gözda?y olarak görmek yerine onu ko?ulsuz olarak destekleyerek daha öte geli?tirdi. Ama Zaman içinde dinsel realite dinsel dü?ünce yapysyna do?ru evrimlendi, duyusal-Katolik Hyristiyanlyk Reformasyon ile tinsel Hyristiyanly?a do?ru evrimlenirken, Müslümanlyk özsel teslimiyet karakterini varolu? biçiminde göstermeye, insany Kulla?tyrmaya yöneldi. Protestanlykta insan Tanryyy üzerinde yabancy bir güç olarak de?il ama onunla ayny tözü payla?an bir varlyk olarak anlamaya ve böylece kendini saltyk de?eri içinde tanymaya ba?larken, Yslamda insan yüce, ulu ve soyut bir Tanry kar?ysynda altgüdümlü, de?ersiz, ikincil bir karaktere bürünmeye ba?lady. Birincisi Bireyi ortaya çykaryrken ve insanyn saltyk tin olarak geli?mesine kar?y engel olmaya son verirken, ikincisi Bireyin ortaya çykmasyny engelledi. Birincisi özgür duyunç ile bir Eylem, bir de?i?im ve geli?im dünyasyna ?ekillenirken, ikincisi Ystençsiz, özgürlüksüz ve eylemsiz bir gelenek tinine pyhtyla?ty. Modernlik özgürlük tinidir — Duyunç Özgürlü?ü ve Ystenç Özgürlü?ü olarak de?ersiz olany, geleneksel olany olumsuzlama, ve ussal ereksel de?i?im olarak kesintisiz yenile?me ve geli?me tini.

Özgürlük sonsuz bir estetik, etik ve entellektüel gizillik olan Tini kendi özünü edimselle?tirmeye, tüm dünyasyny gerçek insan dünyasy yapmaya olanak tanyyan bir de?i?im, bir aky?, bir olu? sürecidir. De?i?ime kapaly despotik gelenek tini de?i?en ve geli?en özgürlük tini kar?ysynda yalnyzca geriler, güçsüzle?ir, sefille?ir, çirkinle?ir.

Ykinci Kesim
Yurtta? Toplumu

§ 182

Zweiter Abschnitt
Die bürgerliche Gesellschaft

§ 182

Die konkrete Person, welche sich als besondere Zweck ist, als ein Ganzes von Bedürfnissen und eine Vermischung von Naturnotwendigkeit und Willkür, ist das eine Prinzip der bürgerlichen Gesellschaft, — aber die besondere Person als wesentlich in Beziehung auf andere solche Besonderheit, so daß jede durch die andere und zugleich schlechthin nur als durch die Form der Allgemeinheit, das andere Prinzip, vermittelt sich geltend macht und befriedigt.

__Topluluk ve Toplum

Topluluk dinsel de?erlerde ortaklyk yoluyla biraraya gelir ve o de?erlere uygun olmayan dünyasal bile?enleri dy?lar. Toplum dünyasal de?erlerde ortaklyk yoluyla biraraya gelir ve benzer olarak o de?erlere uygun olmayan dinsel bile?enleri dy?lar.

Reformasyon dinsel duyguyu yalnyzca bireyin yüre?ine yerle?tirerek ve dinadamlary synyfyny ve kurumsal Dini ortadan kaldyrarak dinsel de?erlerin Törellik alanyndaki belirleyicili?ini de ortadan kaldyrdy. Martin Luther'in Amacy Hyristiyanly?a Katolik Kilisede ba?yndan bu yana bastyrylmy? olan gerçek özünü, asyl inanç temellerini yeniden kazandyrmakty. Bu yapyldy?ynda ve Kilise Germanik Ymparatorluk alanynyn büyük bir bölümünde bir kurum olarak ortadan kaldyryldy?ynda, sonuç bütün bir Kuzey Avrupa'da törel ya?amyn a?amaly olarak özgürle?me sürecine girmesi oldu. Bireyler arasyndaki ili?kileri belirleyen yabancy yetkenin yerini Devletin yasal yetkesi aldy. Modern Yurtta? Toplumu insanlaryn dy?sal yetkeden özgür olan Ystençler olarak geli?en ili?kilerinden do?ar. Biraraya toplananlar inançsyz, ahlaksyz, duyunçsuz bir kalabalyk de?il, ama tam tersine inançta, duyunçta, ahlakta insan tininin ancak Özgürlük içinde ula?abilece?i törel karakteri kazanmaya yönelen özgür bireylerdir.

Katolik duyunç-köleli?i ile kar?ytlyk içinde, Protestan Duyunç-Özgürlü?ü gerçek törel karakter geli?iminin zeminidir. Modern dünyada insan karakterinin geli?mekte olan ölçünlerini Afrika'da, Latin Amerika'da, Orta Do?u ya da Asya'da de?il, ama Germanik Tin alanynda buluruz. Germanik Tin Almanya ile kysytly de?ildir. Yngiltere'yi de kapsamak üzere Kuzey Avrupa, Kuzey Amerika, Avustralya ve daha ba?ka yerler Germanik Tinin birincil ve belirleyici kültür oldu?u bölgelerdir. Özgür istencin ve Duyuncun geli?imi ba?ka her geli?im durumunda oldu?u gibi Zamanda yer alyr, ve bütün bir kültürün kendini Özgürlük ilkesine göre göre yeniden biçimlendirme sürecinin kendisi — bir Olu? sürecinin çeli?kili karakteri gere?i — içinden çykty?y eski kültürün belirlenimleri ile yüklüdür. Modern dönemde görünen Kölecilik, Sömürgecilik, Nazizm, Ortakla?acylyk gibi arkaik kültürel biçimler bir yandan Avrupa kültürünün sözcü?ün tam anlamyyla Tarihe ve Uygarla?ma sürecine geç girmesine ba?ly moral yetersizli?in sonuçlary iken, öte yandan bu sorunlar Katolik ve Ortodoks boyune?me alanlarynyn a?amaly olarak Protestan özgürlük ilkesinin güdümüne girmeleri yoluyla bu tinin kendisi tarafyndan çözüldüler.

Modern Toplumda Yurtta?lar mülkiyet iyeleridirler, özgürce sözle?me ve aly?-veri? ili?kilerine girerler, duyunç özgürlükleri neyin iyi ve neyin kötü oldu?una kendilerinin karar verme haklarydyr. Yasalaryny özgürce kendileri yaparlar ve onlarda boyun e?dikleri güç kendi ussal istençleridir.

Nesnel Tin alany bütününde Ystenç belirlenimleri alanydyr — Mülkiyetten Devlete dek. Dinsel Ynanç bu alanyn kategorileri arasyna de?il, ama Saltyk Tin alanyna aittir. Bu ussal dizgesel zeminde, Modern Toplum alany dinsel yetke adyna bireysel özenç tarafyndan belirlenmeyi olanaksyz kylar. Dinsel inancyn modern bireyin duyuncu üzerinde etkili oldu?u düzeye dek, Din bir ba?ka yoldan, duyunç özgürlü?ü yolundan modern toplumsal belirlenimler alanyna girer ve istenç üzerindeki belirleyicili?i yoluyla bütün bir Nesnel Tin alanynyn temeline yayylyr. Buna göre Modern Toplum dizgesinin Ynancy bastyrmasy ya da onsuz olmasy söz konusu de?ildir, typky Felsefesiz ve Sanatsyz da olmamasy gibi. Din kavramynyn ait oldu?u Saltyk Tin alanynda yer almasy olgusu onu güçsüzle?tirip etkisizle?tirmek yerine, tam tersine onu gerçek Din olarak güçlü ve etkili kylar. Buna kar?y Kutsal olanyn bir rahipler synyfynyn özencine altgüdümlü olmasy Dini gerçek Kavramyndan koparyr ve e?itimsiz ikiyüzlülü?ün bir aracyna indirger. O zaman Dinin yalnyzca ady vardyr, ruhu de?il.

Ylk Baptist Kilise; Baptist Kiliseler Yngiliz Puritanly?yndan do?an ve Anabaptist e?ilimler gösteren Evangelik Protestan kiliselerdir. — Amerikan Ba?kanlarynyn dinsel e?ilimlerini gösteren bir Wikipedia sayfasy için burayy tyklayyn.

Yurtta? Toplumu ya da Modern Toplum biçimi ancak Reformasyonun ortaya çykardy?y Duyunç Özgürlü?ü zemininde do?abilirdi. Bu düzeye dek modernle?me sürecinde olan bütün bir ça?da? dünya kültürü ?u ya da bu biçimde Protestan Törelli?e bir öykünmedir. Japonya gibi bireysel özgürlü?ü tanymayan Gelenek kültürlerinin görünürdeki modernlikleri bütünüyle Protestan Batydan ödünç alynmy? ya da do?rudan do?ruya onun tarafyndan dayatylmy? belirlenimler üzerine kuruludur, çünkü özgür istencin yoklu?unda bunlaryn yerel olarak üretilmeleri olanaksyzdyr. Çin'in gelenek ve yetke kültürünün modernlik görünü?ünü kazanmasy da benzer olarak bir öykünmedir ve görünürdeki yenile?menin arkasynda törellik ayny yetkeci do?asyny sürdürür.

Katolik Kilisenin Latin dünyasynda Reformasyonu ezmesine ve gelene?e ba?lyly?yny sürdürmesine kar?yn, bu inanç biçiminin zayyflamasy ya da milyonlaryn ateizme dönmeleri yoluyla Katolik ülkeler kendilerine özgü modernle?me süreçlerini geli?tirdiler. Bu kültürlerde geleneksel törel doku ya oldu?u gibi kalyr, ya da dinsel de?erlerden vazgeçerek toplumun törel dokusunu ba?ka yollarda zayyflatyrlar (Fransa, Ytalya, Yspanya, Yrlanda).

Yalnyzca biçimsel olarak ya da görünürde modernle?en gelenek kültürleri özsel olarak de?i?emedikleri ve yeni bir Törellik üretemedikleri düzeye dek zorunlu olarak eski de?erlerine sarylyrlar ve dy?sal görünü?leri özsüz kalyr. Hangi tikel kültürde olursa olsun, genel olarak Tutuculu?un her biçiminin kayna?y ussal Özgürlü?e gösterilen bu dirençte, Gelene?in süredurumunda yatar.

Gelene?in özgür bireysel Duyunç üzerine dayanmamasy, tersine ona dy?arydan dayatylan bir yetke olmasy ve sorgusuz bir boyune?me istemesi Gelene?in moral de?erinin bilgisizli?e ve duyunçsuzlu?a dayanmasy, böylece moral ve de?erli olmamasy demektir.

Gelene?in toplumsal aky?kanly?a, de?i?ime kapanmy? bir aly?kanlyk tini, kendini Tüzeye, Ahlaka ve Türeye kar?y sorgusuzca yineleyen devimsizlik ve dirimsizlik olmasy ölçüsünde, geleneksel tine ba?lyca gözda?y Bilgi ve Özgürlüktür, çünkü bu iki kategori de?i?imin ve geli?imin anahtarydyr. Gelenek, e?er gerçekten Gelenek ise, moral, törel, politik, estetik Geli?ime, genel olarak Ynsanyn gerçek kendisi olmasyna izin vermez.

Gelenek Bilgiye ve Özgürlü?e dayandy?y için de?il, ama insan olmanyn bu saltyk de?erlerine dayanmady?y için Gelenektir. Gelenek karakteri buna göre köle bir karakterin gösterece?i her özelli?i gösterir: Bilgisizdir, Eylemsizdir, Güzelliksizdir.

Modern Yurtta? Törelli?i bir özgür Duyunç ve Ystenç tini oldu?u için geleneksel de?erler ile ba?da?maz, ve onu synyrlayanlary ortadan kaldyryr, ona ilgisiz olanlara ilgisiz kalyr. Birer kültürel kalyt olan Gelenekler insan davrany?laryny dü?üncesizce belirleyen törel ölçünlerdir — neyin giyilece?inden neyin yenece?ine ya da yenmeyece?ine dek.

Gelenekler de?erler olsalar da bunlar bilgiye ve usa dayaly de?ildirler. Tam tersine, sorgulanamamalary usdy?y olmalaryndan kaynaklanyr ve sorgulanmalary ortadan kalkmalaryny getirir. Geleneklerin toplumsal ba? olarak i?lev gördükleri düzeye dek, onlar tarafyndan birarada tutulan törel yapylar ancak onlar kadar dayanyklydyr.

Bu bo? belirlenimler gene de bir gelenekler türlülü?üne bölünmü? dünya bölgelerinde, Afrika'da, Asya'da, Orta Do?u'da, bu kültürel birliklerin birbirleri ile bir Nefret ili?kisine girmelerinin ve birbirlerini yoketmelerinin önüne geçemezler, çünkü bu türlülük içinde her biri ba?kalarynda yalnyzca kendi olumsuzlanmasyny, yokolu?unun gözda?yny görür. Bary? içinde birarada varolabilirler, ama ancak ve ancak tümünü denetim altyna alacak bir üst-despotun egemenli?i altynda, çünkü despotlary ancak daha güçlü despotlar yönetebilir. Bu egemenlik herhangi bir nedenle ortadan kaldyryldy?ynda (örne?in ABD'nin Irak'ta yapty?y gibi), gelene?in Bary?y kendinde en usdy?y Sava? oldu?unu gösterir. Bu topluluklar bütünüyle bo?, anlamsyz, aptalca belirlenimleri saltyk De?erler olarak görür ve varolu?laryny onlarla bir sayarlar. De?i?meleri birer kültür olarak yok olmalarydyr.

Gelenekler törel do?ruluklary açysyndan sorgulanmamalary nedeniyle Ynanca de?il ama Bo?inanca aittirler. Gelenek Dinin ussally?y ölçüsünde Dinin kendisi ile de ilgisizdir ve syk syk Dine aykyrydyr.

Modern Toplum bir De?erler birli?i de?ildir, çünkü De?erler salt Gereksinimler zemininde varolan bir birli?in zemini için fazla özneldirler, aslynda engelleyicidirler ve syk syk özgür ili?kileri ile çaty?yrlar. Modern Törellik dahaçok toplumsal ya?amyn her boyutunu düzenleyen ussal Kurallaryn bir alany olarak i?ler ki, bunlar geleneksel ya?amyn gökten gelen usdy?y kurallary ile ile kar?ytlyk içinde modern Toplumun i?lerlik ve etkerlik için gereksinimleridirler.

Bir çykarlar birli?i alany olmasy modern Toplumu ayny zamanda çykar çaty?malary alany da yapar, ve her iki durumda modern toplumsal ili?kilerde bireyler birbirlerinin kar?ysyna De?erleri ile de?il ama yurtta?lyk Haklary ve Ödevleri olan bireyler olarak çykarlar. Geleneksel-de?ersel ili?kilerin yerini yabancylar arasyndaki öz-çykar ili?kileri alyr. Bu olgu Modern Toplumun yabancyla?ma alany olarak görülmesinden ve De?eri yanly? yerde, Modern Toplumun kendisinde arayan geleneksel tinin nihilizme dü?mesinden sorumludur.

Modern Toplum kar?ysynda birey gerçek Özgürlü?ü içindedir ve De?erlerini bu Özgürlük zemininde kendisi belirler. Erdeminin önünde saltyk olarak hiçbir synyr yoktur.

Sonlu ve yerel geleneksel De?erlerin ortadan kaldyrylmasy ve yerlerinin bütünüyle yalyn, ussal, evrensel törel belirlenimler tarafyndan alynmasy modern Toplumun özsel türde?le?mesini getirir. Bu kendinde bütün bir insanly?yn bir evrensel ussal törel belirlenimler dizgesine do?ru örgütlenmesi demektir. Burada Tinin bütün bir usdy?y kültürel biçimleri, kültürün anlamsyz, giderek dü?manlyk besleyici türlülük görünü?ü ortadan kalkma e?ilimine girer.

Toplumlaryn kültürel türde?le?meleri Küreselle?me sürecinin bir boyutudur. Toplum yalnyzca Gereksinimlerin doyum alany oldu?u ölçüde ilgisiz geleneksel de?erleri dokusundan ayyklar. Geleneksel De?erlerin (Noel, bayramlar vb.) Yurtta? Toplumunda sürmeleri biçimseldir, Tinin genel e?itimsizlik durumuna kar?ylyk dü?erler, ve özellikle bu bo?inanç süreçlerinden kâr elde edilmesi ölçüsünde kollanyr ve desteklenirler.

Özgürlüksüzlük Eylemsizlik ile bir ve ayny ?eydir, ve bu düzeye dek, modernle?me sürecine giren geleneksel kültürün saklayacak hiçbir Gelene?i yoktur, çünkü özgür olmady?y, bireysel Duyunç ve Ystenci tanymady?y düzeye dek Gelenek moral de?ildir ve böylece saklamayy hak eden bir De?er de?ildir.

Yurtta? Kavramy genel olarak bir Devletin üyesi olmayy ve hak ve ödevleri açysyndan onun yasalary altynda durmayy imler. Ama bu Yurtta? kavramynyn bütün içeri?ini temsil etmez. Yurtta? kavramyny modern tinin düzleminde alyrsak, Yurtta? Duyuncu ve Ystenci saltyk olarak özgür olan bireydir ve bu Özgürlük Yurtta?yn Yasalaryny kendisi yapma, Devletini kendi istenci ile saltyk olarak uyumlu kylma, kendini ussal Ystencini Devlet yapma Hakkydyr.

Roma Ymparatorlu?unun yurtta?laryna yasalary çe?itli imparatorluk yetkeleri tarafyndan yapyly olarak verilirdi, yurtta?lar bu yasalary yalnyzca kabul ederlerdi ve ancak bu yasalar altynda ve onlaryn izin verdi?i ölçüde özgür idiler. Osmanly yurtta?lary ve daha ba?ka imparatorluklaryn yurtta?lary için de ayny ?ey geçerliydi. Ama Yurtta? kavramy bireyin Duyunç ve Ystenç Özgürlü?ünü kapsady?y düzeye dek Yasalaryn bireyin istencinin anlatymy olmasyny gerektirir ve bu yetkinli?e ancak Duyunç ve Ystençleri özgür olan Yurtta?lar ula?abilirler. Ystencini Yasa yapabilmek için Yurtta? erdemli olmalydyr. Erdem ise ancak özgür bireyin karakteri olabilir.

Bu nedenle Yurtta? Toplumunun olu?umu Devletin olu?umunu öncelemez. Yurtta? yasalaryny egemen tarafyndan verili olarak da kabul edebilir, onlary kendi Ystenci ile uyum içinde sayyp onaylayabilir ve varolu?unu 'özgürce' onlara boyun e?erek sürdürebilir. Ve gene de böyle 'özgürlük' henüz eksiktir, ve yasalary Yurtta?laryn kendileri tarafyndan yapylmayan ya da onlaryn istencini anlatmayan Devletler Devlet Kavramynyn gerisine dü?erler, ve geli?meleri için önlerinde almalary gereken biraz daha yol vardyr. Kavramyna göre, Yurtta? Yasasynda kendi gerçek Ystencini bulmak, bunun için onu kendisi belirlemek zorundadyr. Ama bunun için Yurtta?yn kendisi Özgürlü?ün de?er, onur ve sorumlulu?unu kazanacak denli geli?mi?, Erdem kazanmy? olmalydyr. Ve böyle Yurtta? yalnyzca Devletin uyru?u de?il, ama Devletin özü, aslynda Devletin kendisidir.

Buna kar?y Devleti kendi öznel, ideolojik, dinsel vb. kaygylarynyn hedefi olarak gören bilinç biçimleri henüz Özgürlük bilincine yabancy geleneksel ve yetkeci kültüre aittirler. Bu arkaik biçimler bugün de bütün bir Do?u Dünyasynyn politik yapysyny belirlemeyi sürdürürler.

Türk halkynyn yaygyn ve derin e?itimsizli?i ile orantyly olarak Devlet herhangi bir biçimde onun kavramy ile ba?da?mayan halk politikacylary tarafyndan barbarca yönetilmeyi sürdürür. Bunu bile yapamadyklary zaman ussal özgür Anayasa Tini durumu yeniden toparlama i?ini yerine getirir. Türk Tininin ba?lyca çeli?kisi Anayasa ile bu Anayasaya denk dü?meyen halk kültürü arasyndaki e?itsizliktir. Buna göre bir Erdem rejimi olmasy gereken Demokrasi kendi temellerini kazma gözda?yny verdi?i zaman Anayasa tininin kendisinin Ulusun ve Devletin varly?yny korumasy gerekir. Özgürlük korkusu henüz bütün bir kültürü damgalayan bu e?itimsizli?e ve gelenekçili?e ba?lydyr.

Yurtta? özgür istenci ve duyuncu yoluyla politik bilince ve sorumlulu?a yetenekli olan bireydir. Yurtta? kavramy modern dönemin do?u?uyla birlikte hemen tam içeri?i ile edimselle?medi. A?amaly olarak geli?ti, ve Ysviçre gibi Reformasyona önemli katkylarda bulunabilmi? olan bir ülkede bile kadynlar seçme ve seçilme haklaryny 1970'lerde kazandylar. Modern Yurtta? Toplumu yalnyzca bir uyruklar toplumu de?ildir. Orada her bir birey özgür bir Ystenç olarak kendi için sonsuz Erektir. Yurtta? kendinde Yasa Tinidir ve bu düzeye dek Devlet ve Yurtta? bir ve ayny ussal Ystenci anlatyrlar.

__Modernlik

Modernlik Kavramy Yenilikten, yeni olmaktan ba?ka bir?eyi anlatmaz ve Kavrama yüklenen ba?ka her belirlenim kavramyn kendi nesnel açynymyndan çykarsanmalydyr. Yeni olan o denli de kendinde Eski olandyr, çünkü Yeni olmak zamansal olarak ?imdide olmak, ama ?imdide olmak ise varolur olmaz ortadan kalkmaktyr. Yenilik durumunda ortadan kalkmak Eski olmak, eskimek demektir. Modernlik bu yüzden kötü sonsuzlu?u, her zaman sonluda kalan ve böylece her zaman a?ylmasy, her zaman daha öte yenile?mesi ve yenile?ir yenile?mez eskimesi olanakly bir de?i?im sürecini, kesintisiz bir aky?kanlyk durumunu imler. Modernli?in olumsuz yany bu kötü sonsuzluk, ereksizlik yanydyr.

Modernizm var olanyn sürekli ortadan kalky?y ve yeni olana dönü?ümü olarak Aydynlanmanyn Ylerleme kavramy ile örtü?ür. Ylerleme salt olumsal bir hedeften ve yönden daha ötesi olan belirli Ere?i göstermez ve Ereksellik imleyen Geli?me kavramy ile bir de?ildir. Buna göre de?i?im herhangi bir yöne, herhangi bir amaca do?ru olabilir ve ilerleme kavramy insan do?asynyn erekselli?ini kapsamaz. Tin Nazizme ve Bol?evizme, Nihilizme ve Pozitivizme, Kübizme ve Postmodernizme do?ru "ilerleyebilir." Tümü de Tinin olanakly Görüngüleridir, belirli ilkelere ba?lylyk temelinde açyndyrylan dizgelerdir.

Modernli?in bu aky?kanly?y ve bitimsiz devingenli?i Tinin tüm açynymynyn üretilmesi için zorunlu olan süreçtir. Süreç Usun ve Özgürlü?ün denetiminde olmady?y sürece Geli?me ile çaky?maz, çe?itli özenç biçimlerini ilke alyr, ve Duyunç bu yüzden bu nihilist Modernli?i do?rulayamaz. Bu sürekli yenile?me sürecinde Us ve Özgürlük kavramlarynyn belirsizli?i ve bilinçsizli?i, Geli?imin bu özsel Ere?inin yadsynmasy süreçte ya?anan tüm sapmalaryn, tüm usdy?y, duyunç dy?y ve duyarlyk dy?y biçimlerin zemininde yatar. Tinin açynymy usdy?y olanyn, duyunçsuz olanyn, kötü olanyn açynymyny da kapsar.

Ynsan hiç ku?kusuz erdemsizli?e, kötülü?e, çirkinli?e yeteneklidir ve insan do?asy sonsuza dek olumsuz olanyn bu olanaklaryny ta?yyacaktyr. Ama bunlaryn yenilmesi insan do?asynyn kendisinin bilinmesine ba?lydyr ve bu do?anyn özsel olarak bilgi, duygu ve be?eni yetileri olmasy bu yetilerin olumsuzlanmasynyn de?il ama do?rulanmasynyn güvencesi olmak için saltyk olarak yeterlidir.

Modernlik bu aky?kanly?y içinde herhangi bir evresinde do?rulanacak ve aklanacak bir kalycylyk de?ildir, çünkü savunulan daha savunulurken kendini ortadan kaldyrma sürecine girmi?tir. Her insanyn a priori savundu?u ve do?rulady?y ?ey Özgürlük ve Geli?me Erekleridir. Ama bu Erekler, Ynsanyn Törel, Ahlaksal ve Özdeksel geli?imi modernizmin aky?kanly?ynda hiçbir biçimde güvence altynda de?ildir. Modernlik yalnyzca ereksiz bir Olu? sürecidir ve bu ereksiz ilerlemenin yolunu çizmek Usun kendisine dü?er.

?imdi bir kypydyr, momenttir. Sonsuz küçüklükte olmak Hiçlik de?ildir, ama Varlyk da de?ildir. Varlyk ve o denli de Yokluktur ve bu ise tam olarak Olu? kavramynyn içeri?idir. Olu?ta olan yoktur, çünkü olu?maktadyr. Ama o denli de Vardyr, yoksa olu?masy olanaksyzdyr.

Yurtta? Toplumunda ba? Ailede oldu?u gibi sevgi de?il ama öz-çykardyr. Devlette birli?i duygu de?il ama yasa sa?lar.

Soyut olarak ya da Kavramyna göre görüldü?ünde, Modern Toplum birbirleri için duyduklary sevgiden de?il, ama özdeksel gereksinimlerini kar?ylamak için biraraya gelen bireylerin birlikteli?idir. "Yurtta? toplumunda her üye kendi ere?idir, onun için ba?ka herkes hiçbir?eydir " (§ 182). Toplumda ve tüm sivil toplum örgütlerinde ve kurulu?larynda insanlar birbirleri ile özsel olarak özdeksel ve tinsel çykar ili?kileri için biraraya gelirler. Yine ayny soyutlama içinde dü?ünüldü?ünde, modern toplumda insanlar birbirlerini yalnyzca kullanyrlar. Bu düzeye dek toplumsal Törellik eksiksiz bir bencillik alany olarak görünür ve Liberalizmin Din ve Devletin bu saltyk bencillik alanyna kary?masyny enaza indirgeme ya da bütünüyle kaldyrma e?ilimi, tüm toplumsal alanyn Görülmez Elin düzenlemesine byrakylmasyny istemesi bu bireycili?in ya da bencilli?in bir çykarsamasydyr.

Modern Yurtta? toplumu bir de?i?-toku? ili?kileri dizgesidir, özsel olarak bir Pazardyr. Burada özgür bireysel istençler arasyndaki ili?kilerin ve dolayysyyla bütün bir toplumsal dizgenin i?lemesi kar?ylykly yükümlülüklerin yerine getirilmesine ba?lydyr. Bu özel bir Törellik anlayy?yny, bir Ödev, Yükümlülük ve Sorumluluk bilincini gerektirir. Bu alanda gerekli olan Dürüstlük, Türe, Yöntemlilik, genel olarak toplumsal ussallyk ancak özel bir karakterin, özgür duyuncu ve özgür istenci olan bireyin yetene?idir.

Toplum ve Birey arasyndaki kar?ytlyk politik-ideolojik düzleme Toplumculuk ve Bireycilik arasyndaki kar?ytlyk olarak yansyr. Ama Bireyin Toplum pahasyna ve Toplumun Birey pahasyna bu tek-yanly gözardy edilmesinin ya da bu analitik idealitenin kar?ysynda diyalekti?in realitesi durur. Toplum ve Birey kar?ytlar olarak ancak birlik içinde varolabilirler, biri kendinde ötekidir. Edimsel politik dünyada bu e?ilimler a?yrylyklaryny törpülerler ve yürürlükteki dizgenin ba?at kutupla?masy olarak özgür politik süreci belirlerler. Bu iki parti dy?yndaki sol ve sa? politik e?ilimler ve bunlaryn partileri arkaiktir, Özgürlük Ystencinden yoksundurlar, ve modern topluma ait de?ildirler. Tarihsel olarak de?erleri ve önemleri kalmamy? artyk bilinç alanlarynyn saçma özlemlerine ve delice dü?lemlerine anlatym verirler. Sa? ve sol ideolojileri Özgürlük korkusu ve dolayysyyla Nefret yüklü bu artyk bilinç alanlary üretir, ve yine bu nefret bölgesi ideolojinin zorunlu bir bile?en olarak gereksindi?i dü?ünsel ve fiziksel ?iddetin ruhsal kayna?ydyr.

Ydeoloji bir Aydynlar azynly?ynyn Devleti, Politik Gücü ele geçirme tasarydyr. Bunun olana?y o Halkyn Özgürlük bilincinden yoksunlu?u üzerine dayanyr. Ydeoloji Lenin'in açykça gördü?ü ve belirtti?i gibi halkyn ya da synyfyn Bilinci ve Ystenci de?il, ama kendini onun üzerinde ve kendinde ona egemen olma hakkyny gören Partinin Ystencidir. Sa? ve sol ideolojiler Özgürlük Ystencine kar?y olmalary zemininde Devlet Gücünü ancak Zor ve ?iddet yoluyla, Yç Sava? yoluyla ele geçirebilirler. Buna göre ideolojinin baky? açysy bir Dost ve Dü?man ikili?idir ve yansyzlyk bile yadsynyr, çünkü Dü?manyn i?ini kolayla?tyrycy olarak görülür. Sosyal Demokratlar Nazizme direnmediler ve sonunda kendileri de Naziler tarafyndan yokedildiler. Bu olgu ideolojik sanatçylar tarfyndan ?iirsel olarak da anlatylyr. Ama ayny Sosyal Demokratlar o ?airlerin kendileri tarafyndan da yokedileceklerdi ve Sovyetler Birli?i'nde olan buydu..

Klasik olan kendi kavramy gere?i daha öte de?i?ime, daha iyi ve daha güzel olmaya gereksinmez, çünkü idealdir. Daha öte geli?mez, çünkü göreli olarak de?il, saltyk olarak geli?mi?tir ve tüm ba?kala?ymy, tüm öte-yany, tüm synyry ortadan kaldyrmy?tyr, sonsuzdur.

Helenik Tin insan do?asynyn geli?iminde yalnyzca synyrly bir a?amaya ula?ty ve evrensel Özgürlü?ü kavrayamayan bilincinde kendi içine kapandy. Bu katyla?mayy ve erken sa?lamla?mayy ilkin Helenik törelli?i ve mitolojiyi sorgulayan Sofistler ve Sokrates bozdu. Pozitif Hyristiyanlyk bu dünyayy geçici ve de?ersiz olarak görürken, klasik tinin kalytyny üstlenen Yslamik tin insan gizilli?inin geli?iminde çok daha yüksek bir a?amaya, evrensel Özgürlük kavramynyn e?i?ine dek ula?ty. Modern Özgürlük ilkesi ise insan do?asynyn sonsuz gizilli?inin bilincidir ve bu ilkenin do?u?uyla Ynsan Do?asynyn Geli?iminin önünde onu edimselle?tirmekten ba?ka, Zamandan ba?ka hiçbir engel kalmaz.

Modern Tin Özgürlü?ünün bilincindeki Tin olarak sürekli bir de?i?im, ba?kala?ym, yenile?me etkinli?idir. Herakleitos'un yrma?y gibidir ve orada her?ey aky? içindedir, hiçbir?ey dayanykly ve kalycy de?ildir. Yeni olan ortaya çykar çykmaz eskir ve bu dinginlik yoksunlu?u kültürü yalnyzca kaotik bir türlülük içinde de?il ama sürekli bir ilerleme ve geli?im durumunda tutar, çünkü Tinin aky?kanly?y geli?imden ba?ka bir?ey de?ildir. Tinin gerçek bili?sel, törel ve estetik belirlenimlere do?ru açynymy için gereken ?ey bu aky?kanlyktyr.

Bu durum modern toplumun sürecini bir ba?kala?ymlar, bir a?amalar dizisi yapar. Bir yandan geleneksel törellikten kalan belirlenimler yenile?mekte olan süreçte varlyklaryny sürekli azalmakta olan bir ölçekte sürdürürken, öte yandan modern Tin varolu?unu iyi ve kötü, do?ru ve e?ri her yönde açyndyryr, bilgisini durmaksyzyn arttyryr, moral olarak büyür ve estetik duyarly?yny geli?tirmeyi sürdürür. Modern özgürlü?ün kaba synyrsyzly?y içinde, Kötü, Çirkin ve Yanly? da kendilerini ortaya koyma fyrsatyny bulur. Bütün bu sürecin egemeni Tinin kendisinden ba?kasy de?ildir, ve sonun iyi bir?ey olaca?y insan do?asynyn özsel ussally?y tarafyndan güvence altyna alynyr. Geli?me ancak Özgürlük içinde olanaklydyr, ve Tinin kendi en gerçek özünden, Özgürlükten korkmasy için bir neden olamaz.

Yenile?me yalnyzca içinde ya?ady?ymyz ça?a de?il, ama bütün bir tarihsel sürece ait bir kavramdyr. Eskinin kar?yty olarak Yeni yalnyzca ortaya çykany, böylece sonlu ve geçici olany açy?a serer. Ve geçici olan De?erli, Saltyk, Eksiksiz olan de?ildir. Ama yeni olanyn gerçe?i ya da Kavramy ortaya çykar çykmaz Eski olmaktyr. Yenile?me böyle alyndy?ynda sürekli de?i?im, ba?kala?ym, olu?tur. Gene de bu bitimsiz görünen süreçte yenile?en ve böylece yalnyzca büyüyen ?ey Tindir, çünkü Tin Kavramy bir gizillik olarak erekseldir ve kendini edimselle?tirme Özgürlü?ü altynda durur. Süreç Tinin tüm gizilli?ini sergileme yatkynly?y olarak Tinin yetenekli oldu?u olanakly tüm biçimlerin sergileni?idir. Yenile?me bu düzeye dek dolaysyzca Tinin erekselli?i ile örtü?mez ve bu ereksiz görünen açynymda çirkin, kötü ve yanly? olan da kendini sergiler. Erekselli?i yadsyyan bir baky? açysyndan görüldü?ünde, Yenile?me Türlülük ile birdir, ve yenile?meyi ilke alan Modern Sanat ilk baky?ta Güzelli?e oldu?u gibi Çirkinli?e de ilgisiz görünür. Ama Güzelli?in yenile?meyi yadsymasy, ölümsüz olmasy ölçüsünde, Modernizm Klasisizmde kendi yadsynmasyny görür.

Modernlik yalyn olarak yeniliktir, ve salt yeni oldu?u için yazgysy eskimektir. Modernli?i 'kültürlü,' 'seçen' vb. olarak tanymak onu yalnyzca biçimsel olarak tanymaktyr ve dü?ünmeyen arkaik bilince aittir.

§ 182

§ 182

Die konkrete Person, welche sich als besondere Zweck ist, als ein Ganzes von Bedürfnissen und eine Vermischung von Naturnotwendigkeit und Willkür, ist das eine Prinzip der bürgerlichen Gesellschaft, — aber die besondere Person als wesentlich in Beziehung auf andere solche Besonderheit, so daß jede durch die andere und zugleich schlechthin nur als durch die Form der Allgemeinheit, das andere Prinzip, vermittelt sich geltend macht und befriedigt.

Zusatz. ... In der bürgerlichen Gesellschaft ist jeder sich Zweck, alles andere ist ihm nichts. Aber ohne Beziehung auf andere kann er den Umfang seiner Zwecke nicht erreichen; diese anderen sind daher Mittel zum Zweck des Besonderen. Aber der besondere Zweck gibt sich durch die Beziehung auf andere die Form der Allgemeinheit und befriedigt sich, indem er zugleich das Wohl des anderen mit befriedigt. Indem die Besonderheit an die Bedingung der Allgemeinheit gebunden ist, ist das Ganze der Boden der Vermittlung, wo alle Einzelheiten, alle Anlagen, alle Zufälligkeiten der Geburt und des Glücks sich frei machen, wo die Wellen aller Leidenschaften ausströmen, die nur durch die hineinscheinende Vernunft regiert werden. Die Besonderheit, beschränkt durch die Allgemeinheit, ist allein das Maß, wodurch jede Besonderheit ihr Wohl befördert.

§ 183

Modern Toplum gelene?in bireysel Ystençleri tek bir kütleye yapy?tyran despotik tinini ortadan kaldyryr ve Ystençleri atomize eder. Gelene?in özgürlüksüz birli?inden bu kopu? henüz bir yetke ve despot için özlem duyan birey için ilkin bir yalnyzla?ma ve yabancyla?ma olarak ya?anyr. Geleneksel bireysellik için Özgürlük korkutucudur. Bu geçi? evresinde Modern Toplum bir yabancylar Toplumudur ve türde? modern ki?ilik belirlenimlerinin ?ekillenmesine dek bir ki?ilikler kaosu olmayy sürdürür. Buna göre henüz bir ekonomik darlyk ortamynda kar?y kar?yya gelenler sözcü?ün tam anlamyyla birbirlerine yabancy olan ama gereksinimleri yoluyla zorunlu olarak biraraya toplanan bireylerdir. Her biri birer soyut Ki?i olarak, tüm Ba?kalaryny yalnyzca gereksinimleri için tanyyan birer tüzel Ben olarak ili?kiye girer. Yabancyla?ma olgusunun erken modern dönemde ortaya çykmasynyn nedeni orada Benin Ba?kalyk ile tek-yanly bir ili?ki içinde olmasy, onda Kendisi ile de?il ama onu de?ersizle?tiren ve ondan yalnyzca yararlanan bir ba?ka soyut Ystenç ile kar?y kar?yya gelmesidir. Modern Toplumda bireyler gereksinim ili?kileri içinde birbirlerini yalnyzca araçlar olarak kullanyrlar ve syk syk kötüye kullanyrlar. Yary?macy çykar ili?kilerinde dinsel, geleneksel de?erler ya da ba?ka duygular engelleyici de?ildir ve bu yararcylyk tini özsel olarak ?eyi de?il, ama ba?ka Benleri kullanyr. Bu özdeksel ili?kinin duygusal anlatymy Yabancyla?madyr.

Bunun dy?ynda, modern dönemde "Tanrynyn ölümü" denilen ?ey analitik Anlak soyutlamalary içinde kyvranan ve kendini Yararcy ahlak kuramlarynda avutamayan soyut entellektüelin sorunudur. Tanry insanlaryn yüreklerinde ve bilinçlerinde her zaman oldu?u gibidir ve onlara sonlu imgelemlerinin ona ula?abilece?i kadar yakyndyr. Kavramsal olarak görüldü?ünde, Yabancylyk bilgisizliktir. Görgücülük ile, Ku?kuculuk ile tam bir kar?ytlyk içinde, Klasik Felsefenin baky? açysyndan Ynsanyn bilgi yetisi synyrsyz, aslynda sonsuzdur. Bunun bir imlemi de insanyn kar?ysynda ister do?al isterse tinsel olsun hiçbir?eyin en sonunda ona yabancy olamayaca?ydyr. Bilginin yabancyly?y saltyk olarak ortadan kaldyrmasy ölçüsünde, yabancylyk kendini bilgisizli?e mahkum eden ku?kuculu?un kaçynylmaz ansal durumudur.

Marx'yn erken yazylarynda yabancyla?ma (Entfremdung ya da Entäusserung) "do?al olarak birlikte olan ?eylerin ayrylmasy" ya da "uyum içinde olan ?eyler arasyndaki kar?ytlyk" olarak yorumlanyr. Böyle betimlemeler herhangi bir entellektüel ilgi ta?ymayacak denli geneldir ve her ?eye, giderek elektron ve protonlara vb. bile uygulanabilirler. Ama syradan anla?y büyüleyen ?ey çürütülemeyecek denli geni? olan böyle genelliklerin kendileridir. E?er terimi insanlaryn kendi "insan do?alaryndan" (Gattungswesen, türsel öz) yabancyla?malaryna göndermede bulundu?unu kabul edersek, bu "türsel do?a"nyn ne oldu?u ve insanyn ona nasyl yabancyla?ty?y gibi noktalar açyklanmalydyr. Ama e?er "türsel do?a"yy gerçekten de sözcü?ün ''do?al' anlamynda ve insany bir "tür" olarak alyrsak, o zaman belirtmek gerek ki, insan tinsel bir varlyk olabilmek ve kültürü ve uygarly?y geli?tirebilmek için özellikle bu salt do?al-özdeksel varly?yna yabancyla?malydyr. Marx'yn yazylarynda do?a ve kültür terimleri diyalektik ile ilgisi olmayan analitik bir yolda alynyrlar ve birer tasarym olarak uygun görülen dy?sal ba?lantylara izin verirler.

Ben Bencillik de?ildir. Gereksinimlerimin olmasy beni zorunlu olarak bencil yapmaz. Bencillik bir Duyunç gerili?idir, Benin duyunçsuzca ba?kalarynyn haklarynyn üzerine yükseltilmesidir, ve bu yüzden Duyuncu geli?mi? özgür insanyn karakteri de?ildir. Bencillik Ba?kasyny tanymayan, ba?kasyny yalnyzca Araç olarak gören ve gerçekte yalnyzca bir Duyunçsuzlu?a anlatym veren Yararcylyk tinine aittir. Modern toplumun Kavramynda özgür Ystenci ve özgür Duyuncu ta?ymasy ölçüsünde Yararcylyk gibi arkaik ideolojiler modern Törelli?e ait de?ildir.

Gelenekler törelli?in çimentosudur. Kültürel dizgeyi yüzyyllara, giderek binyyllara yayarlar ve bir kültürün sonsuzluk özlemine doyum verirler. Bu sa?lamlyklary içinde de?i?ime, ilerlemeye, geli?ime kar?y en büyük güvencedirler, çünkü birer aly?kanlyk olarak sorgulanmazlar, ve birer Gelenek olmalary sorgulanmamalaryna ba?lydyr. Tinin tarihsel aky?kanly?yny engeller, Tarihin kendisini dondururlar.

Sokrates gerçek Yyiyi arayy?ynda "sorgulanmayan ya?amyn ya?amaya de?mez oldu?u" vargysy çykaryr (Platon, "Savunma"). Bu çykarsama görkemli Atina törelli?inin sonunun habercisi ve insanly?y modern Ahlaka ula?tyracak olan büyük kültürel de?i?imin ba?langycy olarak görülebilir. Gelenekler de sorgulanmalydyr, ve sorgulanmalary de?i?mezliklerinin, saltyklyklarynyn, giderek kutsallyklarynyn sonudur. Özgürlük De?i?im, ya da daha tam olarak Geli?imdir; ne denli yüksek, soylu ve güzel olursa olsun herhangi bir tarihsel tinsel biçimde durup kalmamaktyr, çünkü bu biçimler sonludurlar ve Tinin gerçek açynymyna kar?ylyk dü?mezler, onu güdük, bilgisiz, giderek de?ersiz kültürel biçimlerde öldürürler.

Modernle?me yenile?me, yeniden yenile?me, ve yeniden yeniden yenile?medir, çünkü yeni olan yeni olur olmaz eskir, çünkü yeterince yeni, saltyk olarak yeni, e? deyi?le klasik de?ildir ve bu yüzden sonludur, Tinin sonsuzluk özlemlerine yanyt vermez. Bu modernli?in ereksiz, giderek anlamsyz ilericili?idir ve bu de?i?im u?runa de?i?im bir Geli?me de?ildir ve yalnyzca ereksiz, idealsiz bir Türlülük görünü?ünü ta?yr. Ama modern olanyn bu kavramy Modernle?me sürecini özsel olarak Gelenek ile kar?ytlyk içinde belirleyen ?eydir ve gerçek ve evrensel yenili?in bilinçsiz sürecidir.

(Modernle?meye özünlü Türlülük kategorisi Postmodern baky? açysynyn kavramsyz algysynda saltyk olandyr. Bu usdy?y baky? açysy modernli?in çylgynca Olu? Sürecinde usunu bütünüyle yitirir, ba?y döner, ve içinde oldu?u ?eyin bir Herakleitos aky?y oldu?unu, kesintisiz bir de?i?im süreci oldu?unu algylayamaz. Geçici olguyu, uçucu görüngüyü kavram ile kary?tyryr, ve modernli?in bu kesintisiz de?i?im sürecini ereksizlik olarak, saltyk olarak yürürlükte kalacak görelilik olarak, ve sonuçta hiçbir evrensel tanymayan töresizlik, türesizlik, giderek tüzesizlik olarak görür. Bu baky? açysy salt göreli oldu?u için ele?tirel olamaz, ve kendisi dolaysyzca göreli modernli?in bir anlatymydyr. Modern olanyn Türlülük ile, Ayrym ile bir olmasy ölçüsünde, 'Post-' belirlenimi bu irrasyonalizm için anlamsyz bir ön-ektir.)

Modern Törellik özsel olarak Ailenin, Toplumun ve Devletin belirlenimlerini kapsar. Bunlaryn dy?ynda bütün bir törel yapy Gelenek belirlenimlerini ancak ?u ya da bu ölçüde ikincil ö?eler olarak, toplumun özsel dokusunu etkilemeyen yüzeysel aly?kanlyklar olarak kapsar. Bu düzeye dek modern toplum geleneksiz toplumdur ve bireyler aly?kanlyklary ve bo?inançlary ile davranmak yerine özgür dü?ünceleri ve duyunçlary ile davranyrlar, bir deneyimler süreci içinde biçimlenirler ve — geleneksel olanyn tersine — de?i?im içinde büyürler.

Toplumsal yapy her bir bile?eni bütün ile uyum içinde olmasy gereken bir dizgedir. Gelenek toplumsal dizge içinde dinsel belirlenimler ile de uyum içinde olmak zorunda oldu?u için, Dinin toplumsal ili?kiler alanynyn dy?yna çykarylmasy Gelenekleri belirleyiciliklerinden yoksun byrakyr.

Gelenek dinginlik, aslynda durgunluktur ve törel de?i?imin ve geli?imin olabilmesi için, özgürlü?ün olabilmesi için ortadan kalkmasy saltyk olarak zorunludur. Modern Toplum temeli olan Duyunç özgürlü?ü gere?i tutucu geleneksel yapylara kysytly olmady?y için bireysel Erdemin geli?ebilece?i biricik zemindir. Gelenek diretir, süreklilik, giderek sonsuzluk ister, de?i?im ile, yenile?me ile kar?ytlyk içindedir. Böylece ki?ilikleri dondurur, ya?amyn ve varolu?un açynymynyn önüne geçer. Bu düzeye dek Kültürleri saklamak isteyenlerin tam olarak neyi istediklerini anlayabilmeleri için saklamak istedikleri geleneksel kültürlerde ya?amalaryny sa?lamak gerekir.

Gelenek bireyi Eylemsiz byrakyr, çünkü Eylem özgür bireye, Ystenci saltyk olarak kendisinin olan Yurtta?a özgüdür.

Modern Yurtta? Toplumu geleneksel Toplumlar kar?ysynda onlary geri olarak nitelemenin ölçütünü belirler. Gerilik görelidir ve modern döneme ait bir kavramdyr. Klasik Mezopotamya ya da Yunanistan kent-devletleri, Roma ya da Osmanly Ymparatorlu?u döneminde ilerilik ya da gerilik gibi bir kar?yla?tyrma yoktu, çünkü henüz bir Tarih kavramy yoktu. Barbarlar yalnyzca yabancyydylar. Gerilik ilerleyebilecekken ve ilerlemesi gerekirken ilerleyemeyen kültürlere özgüdür. Bunlar ilerleyemezler, çünkü ya geleneksel yapylaryny sürdürmede diretirler, ya da ilerlemek için gereken bireysel Özgürlük kavramyna yabancy kalmada.

Modern Geli?me kavramy Ynsan Do?asy kavramy ile, bu do?anyn özsel olarak özgür oldu?unun bilinci ile ba?lydyr. Özgürlük bilimsel, moral ve estetik geli?menin saltyk ko?uludur, çünkü bu yetiler ancak Özgürlük tini içinde açynyp geli?ebilirler. Özgürlü?ün olmady?y yerde bireysel istenç, duyunç, bilinç ve estetik duyarlyk açynmaz, geli?mesini durdurur, belirli katy bir ?ekil alarak ona takylyp kalyr. Buna göre Özgürlük bilincine ula?mamy? kültürler ahlaksal, bili?sel ve estetik olarak geri kalmak zorundadyrlar: Yalnyzca boyun e?meyi bildikleri için Erdemli karakterler ve ki?ilikler geli?tiremezler. Bilgisizdirler. Ve yerel, geleneksel, ve syk syk dü?ük ölçünlerin ötesinde Güzellik algylamaz ve üretemezler. Osmanly Ymparatorluk Tininden bütünüyle ayry bir karakteri ve yapysy ile Cumhuriyet Türkiyesi geli?iminin ?imdiki a?amasynda bu geri kültürler arasyndadyr ve bundan kendi dinami?i ile kurtulamayaca?y için gerili?i a?manyn biricik yolunun Avrupa'nyn uygar kültürü ile bütünle?mekten geçti?inin bilincindedir.

Tarihsel bir önemleri olmayan bu geri kültürlerde törel ili?kiler kar?ylykly güvensizlik olarak i?ler. Yalan, rü?vet, kayyrma, haksyzlyk, e?itsizlik tüm kurumsallyklarda evrenseldir. Din bir zamanlar ortaça? Avrupasynda oldu?u gibi bir mal ve yem ve tuzak olarak kullanylyr. Medya ba?tan sona içinden çykty?y kültürün dü?üklü?ü ve bozulmu?lu?u üzerine beslenir, ve salt görünü?te uygarly?a öykünür. Halkyn erdemsiz politikacylarynyn kendileri halky yolsuzluklara, rü?vete, erdemsizli?e te?vik ederler (Türkiye'de bir ba?bakanyn yapty?y gibi). Bu kültürler bir Devlet olarak kalmayy sürdürüyorlarsa, bunu ancak özgürlük yoksunluklaryna kar?ylyk dü?en despotik yönetimlerle ba?arabilirler. Türkiye bugün bile ço?unlu?un bu iç despotizmini durdurmayy ancak Atatürk'ün bu geri kültüre ö?retmeye çaly?ty?y Özgürlük ilkesine ba?ly kalan ve Anayasayy sarsylmaz bir Özgürlük Ystenci ile koruyan modern kurumlarynyn gücü yoluyla ba?arabilmektedir.

Hewlett Packard CEO Carly Fiorina bir basyn toplantysynda. — Geri kültürlerin biricik öykünme modelleri Protestan Baty Tinidir. Bu Tin duyunç özgürlü?ü zemininde modern Törellik dizgesinin ve modern Bireyin dünyasydyr. Bu dünyasal özgürlük Tininde henüz sürmekte olan kadyn ve erkek e?itsizli?i gibi sorunlar yalnyzca geleneksel kültürden kalan artyklardyr ve temizlenmelerinin önünde direnebilecek herhangi bir etmen yoktur. Birey törel karakter idealine ancak onu ku?atan kültürüyle birlikte ula?abilir. Dünyanyn geri kalany tüm despotik-geleneksel yapylary ile bu özgürlük tininin ölçünlerine öykünme çabasyndadyr. Bu küreselle?me olarak, asimilasyon olarak, ya da giderek emperyalizm olarak görülen ?eydir.

__Arabesk — Acy ve Keyif Tini

Gelenekten Modernli?e geçi? kültürel bir Olu? sürecidir — eskinin ortadan yiti?e ve yeninin ortaya çyky?a geçti?i ama henüz ikisinin de varlyk ta?ymady?y aky?kan bir kültürsüzlük, kimliksizlik, belirlenimsizlik evresi. Bu geçi? henüz bir köylülük kültürü görünü?ünü ta?yyan Türkiye'de Cumhuriyetin yaratmaya çaly?ty?y kentlili?in oransyz bir köylü göçü tarafyndan yokedilmesi ile birlikte ya?anyr.

Gelene?in belirledi?i ve denetledi?i törellik Gelene?in gücünün kyrylmasyyla çözülmeye geçerken, içgüdüsel do?asyny denetleyici Geleneklerini terkeden birey moral, etik ve estetik olarak ba?ybo? ve bo?lukta kalyr. Sözcü?ün kültürel anlamynda köksüzle?ir. Ama bu olumsuzlama yeni bir sürecin ba?langycydyr, çünkü birey Öznedir, Usu, Duyuncu, Ystenci, Duyarly?y olan bir varlyktyr. Bu süreç salt bir süreç olmasyndan ötürü ilkin Hak, Türe, Özgürlük. Bilgi, Estetik, Ahlak. Yasallyk belirlenimlerinde henüz geli?mi? ve büyümü? de?ildir. Olumsuz yanyndan görüldü?ünde, böyle bir kültürel durumda bilgisizlik, yasasyzlyk, haksyzlyk, ?iddet, basky, rü?vet, yolsuzluk ve çirkinlik gibi belirlenimler kaçynylmaz olarak kitlesel, evrensel ölçekte ya?anyrlar. Ve Din tüm bu kültürel yozlu?un aklanmasy için inançsyzlaryn kendileri tarafyndan kolayca pazara çykarylyr. Bu tin bütün bir Cumhuriyet dönemi boyunca yenmeye çaly?ty?ymyz ve buna kar?yn bugün demokrasiyi demokrasinin kendisi yoluyla yenme giri?iminde bulunma noktasyna dek tyrmanmy? olan bilgisizlik ve görgüsüzlüktür.

Bu geçi? Tini ba?langyçtaki bilgisizli?i, töresizli?i ve moral dü?üklü?ü içinde Duygusunda da ylymly de?il ama hedonisttir, ve Ystencinin özgür olmamasy onu dizginleyemedi?i tutkularynyn kölesi yapar. Arabeskin özsel temasy olarak A?k dedi?i denetimsiz ve doyumsuz tutkuya e?lik eden ?ey kaçynylmaz olarak Acy ve ondan kaynaklanan Nefrettir. Bu tin dostluk dedi?i ili?ki de ayny moral güçsüzlük nedeniyle her zaman yalan ve aldatmalaryn e?li?inde olmak zorundadyr, çünkü özgür olmady?y için ahlaksyzly?y ve erdemsizli?i algylamaz. Bu tin sanatynda (müzik, film, ?iir) öncelikle bu sonu gelmez acysyna ve hor görülen ve hiç ku?kusuz kendisi tarafyndan da hor görülen varolu?una anlatym verir. Özsel olarak ve birincil olarak teselli ister. Ba?kasyny özgür ve birey saymady?y için özgürlü?ün kendisini, özellikle kadynlarda görüd?ü zaman, ihanet, aldatma, ba?lylyk yoksunlu?u olarak kynar. Arabesk bu dü?üklü?ü ve dayanylmazly?y ile kendi kendisini yadsyyan geçici bir kültürdür. Gecekondu törelli?inin, esteti?inin ve politikasynyn dayanykly olabilece?i kadar dayanyklydyr. Denetleyemedi?i ve anlamady?y bir olu? sürecinde ya?ayan yitik kitlenin de?ersizli?inin de?er sayylmasy için diretmesidir.

Yabancysy oldu?u özgür varolu?ta yalnyzca yitti?ini duyumsayan arabesk karakter erdemsizli?inden ötürü a?yrba?ly, dingin ve dengeli olamaz. Dayanyksyz ve dayançsyzdyr, ve onu tanymayan ve saymayan bir dünyada yabancyla?ma içinde, korku içinde ya?ar. Öte yandan güvenlik duygusu ya?ady?y zaman buna yyly?yklyk, ciddiyetsizlik ve ölçüsüzlük yüklenir. E?er gene de bir de?erinden söz edilebilecekse, biricik de?eri Acysyna alma?yk olarak gördü?ü ve Keyif dedi?i ?eyde bulur: Dü?ünsel bir dünyasy yoktur ve tenselli?e, bedenselli?e, ve kaba saba içgüdü yüceltmelerine batmy?tyr. Duyusal hazzyn ötesine geçemez. Keyifle oturur kalkar, Keyifle yer içer, Keyifle seyreder ve dinler, okumak, dinlemek, seyretmek, giderek tapynmak bile ancak Keyif ko?ulu üzerine ilgilendi?i etkinliklerdir. Varolu?a Keyif içinde ya?amak için geldi?ine inanyr, varolu?una yükleyebildi?i en büyük anlam "Hayattan Keyif alma"dyr. Bu tin insanly?ynyn duygusunu ancak syk syk iti? kaky? içinde ya?ady?y ve onun kendi tinini anlatan E?lencede bulur. Çaly?mak, ö?renmek, dü?ünmek, .ba?armak kültürüne yabancydyr, çünkü kendi Ystenci yoktur ve yapty?yny kendi için yapmady?yny duyumsar. Kendini dürtüsel öznelli?inde yitirir ve moral dü?üklü?ü ile ya?am trajedilerinin ortasynda bile tasasyzca sabahlara dek e?lenir.

Ynsan zayyfly?ynyn, de?ersizli?inin, giderek onursuzlu?unun anlatymy olarak Arabesk erdemsizliktir. Kültürel olarak despotizmi, politik ?iddeti, toplumsal ?iddeti, bireysel ?iddeti, evrensel türesizli?i, yolsuzlu?u, kysaca bilgisizli?i ve nefreti üreten ve yeniden üreten daha büyük bozuklu?un bir bile?enidir. Bu kültür kendini mecliste, bakanlaryn konu?ma tarzlarynda ve dillerinde, sinema sektöründe, müzik salonlarynda, basynda, televizyonda, ve toplu ta?ymacylykta, kaldyrymlarda, trafikte, okullarda, üniversitelerde, politik afi?lerde, tv belgesellerinde, internet sitelerinde, okuyucu yorumlarynda ve ba?ka sayysyz ortamda sergiler.

'Arabesk' sözcü?ünü oldu?u gibi milyonlar için gündelik ya?am dünyasyny da kirleten ve kirletmeyi sürdüren bu dü?üklük yalnyzca Türk tini için de?il, ama bütününde Ynsanlyk için utanç vericidir. Utanç verici olmak Suç de?ildir ve bu yüzden ortadan kaldyrylmasy ancak gerçekten Güzel, Erdemli, De?erli ve insana yara?yr olany algylayarak Utanma yetene?inin uyanmasy ile olanaklydyr.

Modernli?i ereksiz bir yenile?me süreci olarak görürsek, Postmodernizmin (örne?in Lyotard'yn sözlerinde) "modern" sözcü?ünün kendini bir "büyük anlaty"ya açykça ba?layan bir öte-söyleme (metadiscourse) gönderme ile me?rula?tyrdy?y biçimindeki yorumu bir yskalamadyr. Modernlik büyük ya da küçük anlaty olmaktan önce modern anlatydyr, salt "yeni" olandyr, ve yeni olandan, dolaysyzca eskimek için varolandan 'büyük anlaty' çykarsamak büyük bir imgelem gücünü gerektirir. Postmodernist dü?ünce bu tür 'büyük anlaty" örnekleri olarak "Tinin diyalekti?i," "'anlamyn hermeneuti?i," "ussal olanyn kurtulu?u" gibi tümünü ayrymsyzca ayny sepete koydu?u ba?lyklary verir.

"Modern" olanyn "büyük anlatysy" olamaz, çünkü moderli?in kendisi hiçbir zaman kendisi olarak kalamayacak bir Olu? sürecidir, ve bir "büyük anlaty"yy salt sürekli bir do?u? ve yiti? olarak, sonu gelmez bir 'küçük anlatylar' dizisi olarak ilerleyen modernli?e yüklemek geçersizdir. 'Postmodernizm' sözcü?ünün kendisi Lyotard'a göre "öte-anlatylara (metadiscourse) kar?y inançsyz" olarak tanymlanyr (The Postmodern Condition, 1984, 55). Bunlar "kurtulu?çu" anlatylardyr ve hiç ku?kusuz Aydynlanmaya aitirler, modernli?in kendisine de?il. Postmodernizm (Lyotard) "her biri kendi yerel kurallary, me?ruluklary ve kylgylary ile dil oyunlarynyn indirgenemez bir ço?ullu?u" gibi bir?ey ister ki, tam olarak modern aky?kanly?yn tinine uygun olan tasarym budur. Postmodern baky? açysy Usu bütünsel reddedi?inde ku?kucu Aydynlanma ile bir çizgiye dü?er ve bu negatif belirlenim onu tanymlamada ba?ka her belirlenimin üzerindedir. (KAYNAK).

Postmodernizmin "büyük anlaty" ya da "büyük masal" dedi?i ?ey Usun kendisidir. Ve Us salt yenile?me dürtüsünden daha ço?udur. Us Tarihi Ere?i Özgürlük olan bir geli?me süreci olarak görmeye götürür, soyut bir ilerleme olarak görmeye de?il. Bu Ere?i bir ideoloji olarak de?il, ama kavramsal dü?üncenin kendisinin tanytlamasy yoluyla aklar. Bu gerçekten de büyük ö?retidir ve onun kar?ysynda yalnyzca postmodernizm de?il ama bütün bir modernle?me sürecinin kendisi bir küçük anlatylar dizisi olarak görünür.

Jürgen Habermas için "modernlik tasary" modernli?in kendisine özünlü "ussallyk ve ilerleme idealleri" olarak belirlenir. Bu baky? açysynda da eksik olan ?ey "modern ilerlemenin" yalnyzca bir "türlülük" olmasy ve ereksel olmamasy, bir "büyük anlaty" olmamasydyr. Frankfurt okulu ise, Herbert Marcuse de içlerinde olmak üzere, Usu kavrama ve do?rulama yüreklili?ini gösteremeyen ideologlardyr. Özgürlük her?eyden önce dü?üncelerinde mahkum edilir.

Kurtulu? söylemi, sözcü?ü ve ideolojilei Aydynlanmaya aittir, Modernli?e de?il. Modern Ynsan Kavramy her?eyden önce gelenekten kurtulmu?, Dini içselle?tirmi? ve Ystencinde Özgürlü?ünün bilincine varmy? olan insanyn kavramydyr ve özgür insanyn kurtarylmaya gereksinimi yoktur. Hiç ku?kusuz kurtarylacak insanlar ve halklar vardyr. Ama bunlar henüz özgür istençleri ve duyunçlary olmayan ve buna göre syk syk insan de?erlerinin ve buna ba?ly sonsuz haklarynyn bilincinde bile olamayan insanlardyr. Bekledikleri dolaysyz gereksinimlerinin kar?ylanmasydyr ve bunu Yurtta? Toplumundan beklerler.

Modernle?me, yurtta? toplumu kavramyndan türedi?i düzeye dek, kendini kurtarmaya ba?lamy? olan insanyn özgür de?i?im sürecini anlatyr. Yurtta?yn kurtarylmaya gereksinimi yoktur, çünkü istenci, özgürlü?ü, eylemi onu kendi kurtarycysy yapar. Devletin Yurtta?yn Ystenci oldu?u düzeye dek, Yurtta? Ystenci tüm toplumsal varolu? üzerindeki Saltyk Güçtür. Daha güçlüsü yoktur.

Ydeoloji kurtarycydyr. Ama varolu?u kurtarycy olmasyna ba?ly oldu?u için paranoiddir. Dü?man yaratmaya son verir vermez kendi sonunu hazyrlamy? olur.

Aydynlanma Bo?inançtan kurtulu?ta kendini özgürle?menin bir momenti olarak gösterir. Ama tüm biçimsel Özgürlükçülük görünü?üne kar?yn, Aydynlanmanyn kendisi politik olarak Despotizmin ötesine geçecek bir baky? açysyndan yoksundur. Bilgili, bo?inançsyz Aydyn kavramy bilgisiz ve bo?inançly Halk kar?ysynda belirlenir ve bu ili?ki politik olarak yöneten ve yönetilen ili?kisidir. Postmodernizmin ve Poststrüktüralizmin Aydynlanmanyn Ylerleme ve Özgürlük kavramlarynyn tarihin çöplü?üne atyldy?yny, Usun en sonunda yenik dü?tü?ünü ileri sürmesinin temelinde Aydynlanmanyn bu özsel kavramsal karakterinin bir sezgisi yatar.

Ama Aydynlanma modern dönemin Özgürlük kavramyna yabancydyr. Rousseau'nun gerçek Özgürlük bilincine anlatym veren "Her insan özgür do?ar" sözlerinde açykça görülen evrenselli?e dü?mandyr. Çünkü Aydynlanma "Her Ynsan" kavramyny, bu Ynsan = Ynsan denklemini kabul etmez. Aydyn bir tür üst insan, bir tür üst güçtür.

Aydynlanmanyn Özgürlük savunusu hiçbir zaman Özgürlü?ün özgür, ko?ulsuz ve saltyk savunusu de?il, ama yalnyzca bo?inanca kar?y göreli bir Özgürlü?ün savunusudur. Bu düzeye dek Aydynlanma kar?yty olarak ondan do?du?u Bo?inancyn içeri?ini payla?yr, kendini ko?ullandyran Özgürlüksüzlü?ü yinelemenin ötesine gidemez. Aydynlanmanyn bilimsel tutumu da ussal de?il ama görgücü ve ku?kucudur ve vargysy bilimi açykça yadsyyan Pozitivizmdir. Aydynlanma, Usu yadsymasy ve kendi ku?kucu manty?y temelinde, kendi u?runa Bilimi de?il ama yarar u?runa bilimi do?rulamak ve aklamak zorundadyr. Bu olgu Aydynlanmanyn Özgürlük tasarymyny tecim özgürlü?ünden öteye götürememesi, Duyuncun saltykly?yny yadsymasy, ve böylece törel olarak liberalizme yönelmesi ile tutarlydyr. Aydynlanmanyn bu son kuramsal açynymy Bentham, Hume, Locke, Smiht gibi Yngiliz dü?ünürlerinde bulunacaktyr.

§ 188

§ 188

Die bürgerliche Gesellschaft enthält die drei Momente:
A. Die Vermittlung des Bedürfnisses und die Befriedigung des Einzelnen durch seine Arbeit und durch die Arbeit und Befriedigung der Bedürfnise aller Übrigen, — das System derBedürfnisse.
B. Die Wirklichkeit des darin enthaltenen Allgemeinen der Freiheit, der Schutz des Eigentums durch die Rechtspflege.
C. Die Vorsorge gegen die in jenen Systemen zurückbleibende Zufälligkeit und die Besorgung des besonderen Interesses als eines Gemeinsamen, durch die Polizei und Korporation.