Modernlik ve Gelenek
AZİZ YARDIMLI (2006)

1. Yeni olan eski olan ile karşıtlık içinde, ve modern olan geleneksel olan ile karşıtlık içinde belirlenir. Gelenek salt "geldiği" için, salt sorgulanmayan bir alışkanlık olduğu için geçerli olarak kabul edilir. Gelenek sorgulanmamalıdır çünkü sorgulanmaya dayanamaz, usun sınavından geçemez. "Gelenek" olması usdışı olduğunun göstergesidir. Yoksa uyulması gereken ussal bir kural, doğru bir davranış tarzı, belli bir gerekçesi, zemini olan bir belirlenim olurdu. Gelenek gerekçesizliğini ve gereksizliğini gizleme uğruna gelenektir. Modern olan geleneksel olanın karşıtı olarak ilkin gelenekten özgürlüğü ister, çünkü özgürlük değişimin biricik olanağıdır. Değişime direnişinde gelenek tutucluk dediğimiz şeyin tözüdür. Gelenek "değer" olarak görülür, çünkü "değer" tözsel, kalıcı, dayanıklı, sürekli olan bir normdur.

2. Geleneksel olanın sağlamlığı sorgulanmamasında yatar. Birşey Güzel, Gerçek ve İyi olduğu için değil, ama salt öyle geldiği için gelenekseldir. Gelenekselin tutuculuğu insan doğasının gelişiminin önüne geçer ve insanı ona uygun olmayan kültürel biçimler içinde tutuklar.

3. Gelenek Boşinanç ile akrabadır, çünkü ikisi de Usun sorgulamasına kapalıdır. Dahası, sorgulamadan doğrulamak boyun eğmeyi gerektirdiği ölçüde gelenek ve boşinanç despotik kültür ile birlikte durur. Sorgulama geleneksel olanı dolaysızca ortadan kaldırır, çünkü Sorgulama Ustur, düşüncedir, salt bir Söylem, salt bir Dilsel iletişim, salt bir Etimolojik çıkarsama değildir. Modernleşmenin ya da Özgürleşmenin Avrupa'daki başlangıcının Us Çağı olarak adlandırılması yalnızca Boşinanca karşı pozitf bilginin bir tepkisi olarak Aydınlanmadan daha çoğunu anlatır.

4.Geleneksel olan değişmez. Ama bu değişmezlik Usun, Gerçek olanın, Var olanın değişmezliği değildir. Geleneksel olan özsel değil görüngüsel olduğu için, bu değişmezlik Herakleitos akışının, görüngü dünyasının, Tarihin kendisinin durdurulmasıdır. Tarihselliğin, gelişimin önünü açabimek için ortadan kalkma yeteneğinin durdurulmasıdır. Bu değişmezlik soyut olanın, kavramsal ya da tanrısal olanın değişmezliği değildir. Bu boşinancın, bilgisizliğin, gelişime kapanışın ve direnişin değişmezilğidir.

5. Gelenek köyün onu birarada tutan kültürel bağıdır. Kentleşme köyün ortadan kalkışı olduğu ölçüde kaçınılmaz olarak bir oluş sürecinin çelişkili doğasını gösterir ve Kentleşme tamamlanıncaya dek geleneksel olan modern olanla çatışmasını sergiler. Köy kentliye romantik görünür. Ama bu yalnızca Görünüştür. Köyün ve köy kültürünün bilgisizliği onu boşinancın ve geleneğin yeniden üreme zemini yapar. Boşinanç yalnızca değişimi engellemekle kalmaz, ama gerçek İnancın gelişimini de engeller.